Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Słupsku

ul. Narutowicza 9, 76-200 Słupsk; e-mail: ppp.slupsk1@poczta.onet.pl; tel./fax: (59) 845 60 20; tel. kom. 793 229 722

PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE

Tytuł projektu: Widzę
Okres realizacji: rok szkolny 2021/2022 (pilotaż)
Realizator projektu: Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Słupsku ul. Narutowicza 9.
Miejsce wdrożenia projektu:

Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Słupsku ul. Narutowicza 9. (w sytuacji epidemicznej działania diagnostyczne prowadzone tylko na terenie poradni/diagnostyka indywidualna według „wniosku”).
Publiczne przedszkola (badania przesiewowe dla przedszkola, które zgłosiło gotowość do udziału w badaniu).
Publiczne szkoły podstawowe (badania przesiewowe dla szkoły, która zgłosiła gotowość do udziału w badaniu).

Zasięg projektu: lokalny, publiczne/niepubliczne przedszkola i szkoły podstawowe na terenie miasta Słupska.
Partnerzy lokalni/pozalokalni w zakresie procesu widzenia: specjaliści w zakresie okulistyki, optometryści, ortoptyści, optycy, tyflopedagodzy zainteresowani nawiązaniem współpracy (planowane).
Grupa docelowa:

dzieci w wieku przedszkolnym 5-6 letnie;
uczniowie klas I szkoły podstawowej.

Osoba badająca: Renata Paździo / nauczyciel-pedagog; specjalista w zakresie terapii pedagogicznej, Trener Treningu Widzenia, posiada liczne szkolenia w zakresie procesu widzenia/.
Koordynator/autor projektu: Renata Paździo
Cel ogólny projektu: przeprowadzenie przesiewowych badań widzenia wśród dzieci przedszkolnych (5-6 latków) i uczniów klas pierwszych szkół podstawowych z publicznych/niepublicznych placówek oświatowych na terenie miasta Słupska.

Cel szczegółowy projektu:

wstępna ocena procesu widzenia (czy dziecko ma zaburzenia funkcji wzrokowych: akomodacja, widzenie obuoczne, widzenie peryferyjne);
w przypadku nieprawidłowości w procesie widzenia wskazanie działań w kierunku dalszej pogłębionej diagnostyki (konsultacje specjalistyczne: okulista, optometrysta) celem uzyskania pełnej diagnozy wzrokowej czy podjęcia działań terapeutycznych;
zwiększenie świadomości rodziców odnośnie widzenia (często rodzice nie zdają sobie sprawy z tego, że problemy z widzeniem, to nie tylko wady wzroku i obniżona ostrość widzenia, że brak widocznych objawów, nie oznacza problemów z widzeniem);
zwiększenie wrażliwości wśród nauczycieli/pedagogów/terapeutów/ specjalistów, aby profilaktycznie (mimo braku widocznych objawów) zachęcali rodziców/prawnych opiekunów do przesiewowego badanie widzenia czy konsultacji specjalistycznych (okulista, optometrysta) w celu uzyskania pełnej diagnozy wzrokowej;
propagowanie wiedzy na temat procesu widzenia na stronie poradni (artykuły, filmiki edukacyjne, e-konferencje, szkolenia).

PROCEDURY BADAŃ PRZESIEWOWYCH

Badanie przeprowadzamy na wniosek rodzica/prawnego opiekuna:

W przypadku badania prowadzonego na terenie poradni: rodzic/prawny opiekun składa w sekretariacie poradni wniosek o przeprowadzenie badania procesu widzenia (wniosek do pobrania na stronie poradni www.ppp.slupsk.pl). Diagnosta przeprowadza badania po wcześniejszym ustaleniu terminu z rodzicem/poprawnym opiekunem dziecka.
W przypadku badania prowadzonego na terenie placówki (przedszkole, szkoła) – diagnosta otrzymuje wykaz dzieci/uczniów, których rodzice/prawni opiekunowie zgłosili akces w badaniu. Diagnosta z dyrektorem placówki ustala przebieg i termin badania.

Rodzice/prawni opiekunowie (zarówno podczas badania prowadzonego na terenie poradni jak i na terenie placówki) otrzymują wynik badania przesiewowego (opinię postiagnostyczną).

w przypadku nieprawidłowości zawarta zostanie informacja o sposobach dalszej diagnostyki/konsultacji specjalistycznej (okulista, optometrysta) lub informacja o konieczności podjęcia działań terapeutycznych (terapia widzenia w domu/gabinecie prowadzona przez m.in. ortoptystę, trenera widzenia, tyflopedagoga).

Rodzic/prawny opiekun otrzyma informację na temat roli specjalisty m.in.:

„Ortoptysta – diagnozuje i ćwiczy zaburzenia widzenia obuocznego: zezowanie (jawne i ukryte), niedowidzenie (leniwe oko), zaburzenia układu wergencyjno-akomodacyjnego; prowadzi ćwiczenia ortoptyczne (dla dzieci zezujących) oraz pleoptyczne (dla dzieci niedowidzących).

Optometrysta – koryguje widzenie poprzez dobór okularówo lub soczewek kontaktowych oraz diagnozuje zaburzenia widzenia obuocznego; pomaga zlikwidować lub zmniejszyć zaburzenia układu wzrokowego takie jak: zez (jawny, ukryty), niedowidzenie, problemy z akomodacją, wergencją lub ruchami oczu; pracuje z osobami po urazach i wypadkach oraz w przypadku chorób, które wpływają na widzenie obuoczne.

Nauczyciel orientacji przestrzennej – uczy osoby niewidome, ociemniałe lub słabowidzące samodzielnego i bezpiecznego poruszania się w domu, na ulicy, w miejscach publicznych; cel to osiągnięcie jak największej niezależności osoby niewidomej lub słabowidzącej.

Rehabilitant widzenia – stymulacja i rehabilitacja widzenia słabowidzących dzieci i młodzieży; funkcjonalna ocena widzenia: ostrości, pola widzenia, postrzegania kontrastu, postrzegania głębi, widzenia barw; rozwija ruchy oczu, fiksację, percepcję i pamięć wzrokową dzieci słabowidzących.

Tyflopedagog – edukacja osób słabowidzących lub niewidomych, adaptacja materiałów edukacyjnych i otoczenia do możliwości dziecka, rozwijanie i utrzymanie indywidualnych możliwości wzrokowych każdego podopiecznego, przeprowadzenie diagnozy funkcjonalnej, dobór pomocy optycznych i nieoptycznych”[1].

Trener widzenia – usprawnianie widzenia poprzez zastosowanie odpowiednich ćwiczeń i zmiany nawyków używania oczu oraz działania diagnostyczne w zakresie umiejętności widzenia: akomodacja, motoryka, relaksacja, widzenie centralne, widzenie peryferyjne, widzenie obuoczne).

wykaz palcówek specjalistycznych świadczących diagnozę i terapię widzenia (załącznik nr 5).

[1] Webinar -Terapia Widzenia-Kogo i kiedy potrzebujesz B.Pakuła www.barbarapakulaW

Do badań przesiewowych zostaną wykorzystane:

Akcesoria diagnostyczne w zakresie diagnozy autorstwa B. Pakuły[2]): Określenie/wyznaczenie oka dominującego do dali; Określenie/wyznaczenie oka dominującego do bliży; Badanie ostrości wzroku do dali; Badanie ruchów oczu – ruchy skaczące (sakkadowe); Badanie ruchów oczu – ruchy śledzące; Badanie ruchów oczu – ruchy wergencyjne; Badanie ustawienia gałek ocznych – test zasłaniania (cover test); Pomiar punktu bliskiego konwergencji (PKB); Amplituda akomodacji/metodą Dondersa; Sprawność akomodacji/metoda dynamiczna: dal – bliż; Widzenie stereoskopowe – widzenie głębi.
Wskazania diagnostyczne w zakresie diagnozy autorstwa Mikołaja Markiewicza /Instytut Treningu i Terapii Widzenia): Wywiad z rodzicem/prawnym opiekunem; Widzenie obuoczne.

[1] Webinar -Terapia Widzenia-Kogo i kiedy potrzebujesz B.Pakuła www.barbarapakula.pl

[2] B.Pakuła, Widzenie: Procesy i funkcje; Dodatek: Procedury przesiewowego badania wzroku, Siedle 2020r., s.87-115

Przebieg badania procesu widzenia– wg autorstwa B. Pakuły [1] i M. Markiewicza:

Kolejność badania (diagnosta w trakcie badania nanosi wynik na kartę badania przesiewowego/opinię postdiagnostyczną).

1). Wyznaczenie oka dominującego do dali.

2). Wyznaczenie oka dominującego do bliży.

3). Badanie ostrości wzroku do dali.

4). Badanie ruchów oczu – ruchy skaczące (sakkadowe).

5). Badanie ruchów oczu – ruchy śledzące.

6). Badanie ruchów oczu – ruchy wergencyjne.

7). Badanie ustawienia gałek ocznych – test zasłaniania (cover test).

8). Pomiar punktu bliskiego konwergencji (PKB).

9). Amplituda akomodacji.

10). Sprawność akomodacji/metoda dynamiczna: dal – bliż.

11). Widzenie stereoskopowe.

Czas badania: dostosowany do indywidualnych możliwości psychofizycznych dziecka/planowany w warunkach diagnozy na terenie poradni 1h; w przypadku badania na terenie placówki 15-20 minut na 1 dziecko/ucznia).
Wynik badania (opinię postdiagnostyczną): rodzic/prawny opiekun otrzyma zgodnie z przyjętymi procedurami diagnostycznymi poradni.