Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Słupsku

ul. Narutowicza 9, 76-200 Słupsk; e-mail: sekretariat@ppp.slupsk.pl; tel./fax: (59) 845 60 20; tel. kom. 793 229 722

PROJEKT SPOJRZEĆ INACZEJ©

Przesiewowe badanie widzenia

Badania przesiewowe wybranych parametrów wzrokowych mają na celu wczesne wykrycie nieprawidłowości w procesie widzenia, które dla opiekunów dziecka niekoniecznie są widoczne, wiemy bowiem, że kilkuletnie dziecko nie powie nam, iż źle widzi, ponieważ nie rozumie co znaczy prawidłowo widzieć. Prawdopodobnie za naturalne uznaje niewyraźne obrazki w książce czy „tańczące” litery przed oczami. Nierozpoznane i nieleczone odpowiednio wcześnie trudności z widzeniem nie tylko utrudniają funkcjonowanie, ale mogą być elementem dysleksji, dysgrafiii problemów w nauce.

O PROJEKCIE – CEL, DLA KOGO, I CO DALEJ … https://www.onya.pl/#b830

Przesiewowe badania wybranych funkcji wzrokowych

W roku szkolnym 2022/2023 ruszyła I edycja przesiewowych badań widzenia w ramach projektu "Spojrzeć Inaczej©" została objęta honorowym patronatem Prezydenta Miasta Słupska. Współorganizatorami są Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Słupsku wraz z marką ONYA®. Diagnozą zostały objęte 6-letnie dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych na terenie miasta Słupska.

Przesiewowe badanie wybranych funkcji wzrokowych - wnioski (I edycja) - 2022/2023

Cel projektu:

  • Cel główny: przeprowadzenie bezpłatnych przesiewowych badań widzenia wśród dzieci 6-letnich z placówek oświatowych na terenie miasta Słupska.
  • Cel szczegółowy: bezinwazyjne badanie przesiewowe wybranych parametrów wzrokowych (m.in.: motoryki oczu, konwergencji, akomodacji) za pomocą narzędzia diagnostycznego: Karta badania wybranych parametrów wzrokowych celem oceny procesu widzenia.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości podczas oceny procesu widzenia rodzice/prawni opiekunowie dziecka otrzymali wskazanie do pogłębionej diagnozy specjalistycznej (okulista, optometrysta, ortoptysta) celem uzyskania pełnej diagnozy wzrokowej czy podjęcia działań terapeutycznych.

Informacje o placówkach/grupie docelowej:

  • Do udziału w przesiewowych badaniach widzenia zostało zaproszonych łącznie 45 placówek oświatowych.
  • W badaniu łącznie wzięło udział 30 placówek, w tym większość stanowiły miejskie przedszkola (17 placówek). 
  • Uczestnikami projektu były dzieci przedszkolne mieszkające na terenie województwa pomorskiego, uczęszczające do słupskich placówek oświatowych.
  • Badaniem przesiewowym wzroku objęta została grupa dzieci z rocznika 2016, tj. dzieci 6-letnie, których rodzice/prawni opiekunowie wyrazili zgodę na udział w projekcie, w tym dzieci w korekcji okularowej.
  • Do badań przesiewowych zostało zaproszonych 763 dzieci z 30 placówek.
  • Zgody na badanie wyraziło 702 rodziców, w tym 107 osób ze szkoły podstawowej, 513 z publicznych przedszkoli i 82 z niepublicznych przedszkoli.
  • Łącznie w badaniu udział wzięło 576 dzieci, w tym większość stanowiły dzieci z miejskich przedszkoli (437 dzieci).
  • Z powodu nieobecności (w dniu badania) do badań nie przystąpiło 125 dzieci (rodzice wyrazili zgodę na badanie), w tym 30 dzieci ze szkół podstawowych, 75 dzieci z publicznych przedszkoli, 20 dzieci z niepublicznych przedszkoli.

Wnioski i spostrzeżenia (ogólne):

  • Na 702 zgłoszonych dzieci (zgody rodziców) – 576 dzieci zostało przebadanych, w tym 158 uzyskało wynik w normie, natomiast 418 dzieci to grupa dzieci poza normą, tj.:
    → dzieci wymagające obserwacji ze względu na występowanie nieprawidłowości podczas badania widzenia w zakresie 1-2 parametrów wzrokowych,
    → dzieci wymagające pogłębionej diagnozy specjalistycznej ze względu na występowanie nieprawidłowości w zakresie 3-6 parametrów wzrokowych.
  • W grupie dzieci poza normą znalazło się 216 dzieci wymagających obserwacji i 202 dzieci wymagających pogłębionej diagnozy specjalistycznej.
  • W grupie dzieci poza normą znalazły się dzieci w korekcji okularowej (m.in.: ze względu na wadę refrakcji) – 40 osób.
  • W przypadku 216 dzieci wymagających obserwacji rodzice/prawni opiekunowie otrzymali informacje zwrotną, tj. wskazanie do obserwacji dziecka podczas czynności uczenia się (w momencie rozpoczęcia edukacji szkolnej) ze względu na szeroki wachlarz symptomów świadczących o problemach z widzeniem (nadmierne pocieranie oczu, swędzenie oka, nienaturalne szerokie otwieranie oczu, nadmierne mruganie, przymykanie/przesłanianie jednego z oczu, uciekające oko (stale lub okresowo), pochylanie głowy, przekręcanie ciała (tułów), unikanie gier i zabaw zręcznościowych, słaba orientacja w przestrzeni, trudności w ocenie odległości, trudności w śledzeniu wzrokiem poruszających się obiektów (piłka), trudności z poruszaniem się po schodach, wpadanie lub potykanie się o obiekty, niezauważanie szczegółów i kolorów, przybliżanie się do książki/kartki, ból głowy po intensywnej pracy wzrokowej, bolące, zmęczone oczy po pracy z bliska, choroba lokomocyjna).
    W przypadku występowania nadmiernych symptomów zalecono badanie kontrolne u specjalisty (okulista/optometrysta).
  • W przypadku 202 dzieci wymagających pogłębionej diagnozy specjalistycznej rodzice/prawni opiekunowie otrzymali informacje zwrotną, tj. wskazanie do przeprowadzenia pogłębionej diagnozy specjalistycznej (optometrycznej lub okulistycznej ) ze względu na występowanie nieprawidłowości w zakresie procesu widzenia. Celem pogłębionej diagnostyki jest potwierdzenie lub wykluczenie zaburzeń procesu widzenia.
    Po przeprowadzonej diagnozie specjalistycznej rodzice/prawni opiekunowie zostali poproszeni o dostarczenie Zaświadczenia optometrycznego/okulistycznego do sekretariatu poradani.
  • W przypadku 40 dzieci w korekcji okularowej rodzice/prawni opiekunowie zostali poproszeni o konsultację z osobą badającą, celem pogłębienia wywiadu w zakresie wady wzroku, określenia dostosowania wymagań edukacyjno-terapeutycznych do aktualnych potrzeb i możliwości wzrokowych dziecka.
  • 202 osoby to grupa dzieci, której ze względu na występowanie nieprawidłowości w zakresie procesu widzenia (tj. w zakresie motoryki oczu, punktu bliskiego konwergencji, akomodacji, naprzemiennego przysłaniania oczu – COVER TEST, wyrównawczego ustawienia głowy) wskazana została pogłębiona diagnoza specjalistyczna, co stanowi 26% w stosunku do liczby dzieci przebadanych łącznie, tj. 576 osób.
  • Dzieci z nieprawidłową akomodacją i motoryką oczu stanowią większość wśród dzieci wymagających pogłębionej diagnozy specjalistycznej (tj. 202 osoby). 
  • W przypadku 202 dzieci wskazanych do pogłębionej diagnozy specjalistycznej ze względu na nieprawidłowości widzenia – 134 stanowiły dzieci z objawem wyrównawczego ruchu ciała. Wskazana została pogłębiona diagnoza specjalistyczna, tj. fizjoterapeutyczna celem potwierdzenia lub wykluczenia zaburzeń. Badanie procesu widzenia w odniesieniu do postawy ciała wynika z zależności jakie zachodzą pomiędzy widzeniem, a ruchem i postawą ciała (m.in.:  „Zakładając, że jedną z ważniejszych potrzeb człowieka jest wyraźne i pojedyncze widzenie zarówno dzieci, jak i dorośli, często nieświadomie przyjmują takie ustawienie głowy, które zapewni lepsze i komfortowe widzenie. W związku z faktem, że głowa nie jest wyizolowaną częścią ludzkiego ciała, możemy przypuszczać, że jej nieprawidłowe ustawienie wpłynie na ustawienie pozostałych elementów ludzkiego organizmu. Prawdopodobne jest to, że długotrwałe utrzymanie nieprawidłowych wzorców ustawienia głowy może na trwałe doprowadzić do zmian w strukturach mięśniowo-szkieletowych. Specjaliści ochrony wzroku tacy jak: okuliści, optometryści czy ortoptyści wiedzą, że nieprawidłowe ustawienie głowy związane z zaburzonym widzeniem wywołanym, np.: nieskorygowaną wadą wzroku, zezem, oczopląsem, można zmienić, stosując odpowiednio dobrane okulary, soczewki kontaktowe lub stosując odpowiedni dla danego zaburzenia trening wzrokowy. W dostępnej literaturze można znaleźć wzmianki o tym, że postawa ciała zmienia się w zależności od posiadanej wady wzroku. Dzieci z wadą wzorku charakteryzują się wyższym odsetkiem nieprawidłowych postaw ciała w porównaniu z dobrze widzącymi rówieśnikami. Ponadto zbadano, że postawa ciała osób niewidomych i słabowidzących różni się od postaw ciała dobrze widzących rówieśników”). Źródło: artykuł Zależność pomiędzy wzrokiem a postawą ciała – czy istnieje? https://mamwzrokok.pl/zaleznosc-pomiedzy-wzrokiem-a-postawa-ciala-czy-istnieje/

Szczegółowa analiza z wdrożenia badań przesiewowych  zawarta została w dokumencie, pt. RAPORT Z WDROŻENIA PRZESIEWOWYCH BADAŃ WIDZENIA WŚRÓD DZIECI 6-LETNICH (wkrótce zostanie opublikowany).

Każda z placówek uczestniczących w projekcie otrzymała w/w dokument.

Przesiewowe badanie wybranych funkcji wzrokowych (II edycja) - 2023/2024

Zakres działania - proces widzenia

II edycja projektu dotyczy trzech działań:

  • wdrożenie badań przesiewowych wśród dzieci 6-letnich dla publicznych przedszkoli na terenie miasta Słupska;
  • wdrożenie warsztatu szkoleniowego na poziomie podstawowym dla 20 publicznych przedszkoli na terenie miasta Słupska (tj. 40 nauczycieli przedszkoli, po 2 n-li z każdej placówki);
  • wdrożenie warsztatu szkoleniowego na poziomie rozszerzonym dla 9 publicznych placówek oświatowych na terenie miasta Słupska (tj. 17 nauczycieli  tyflopedagogów).

Badanie przesiewowe widzenia:

  • skierowane jest do dzieci 6-letnich;
  • prowadzone jest na terenie przedszkola, za zgodą rodziców/prawnych opiekunów dziecka; 
  • przeprowadza nauczyciel przedszkola, który wziął udział w 4 godzinnym szkoleniu, pt.  Wczesne wykrywanie zaburzeń widzenia w ramach przesiewowych badań widzenia;
  • prowadzone jest za pomocą narzędzia diagnostycznego, tj. Karty badania wybranych parametrów wzrokowych dzieci w wieku 6-lat. 

Karta badania wybranych parametrów wzrokowych dzieci w wieku 6-lat – narzędzie stworzone przez zespół specjalistów ONYA® do badania przesiewowego wybranych parametrów wzrokowych, tj. ostrości widzenia, motoryki oczu, konwergencji, akomodacji, zeza.

Wskazania dla rodziców/prawnych opiekunów dziecka:

Rodzice/prawni opiekunowie dziecka po badaniu, w przypadku stwierdzenia przez osobę diagnozującą  nieprawidłowości w procesie widzenia – otrzymują wskazanie w kierunku dalszej pogłębionej diagnostyki (np. konsultacje specjalistyczne: okulista, optometrysta, ortoptysta) celem uzyskania pełnej diagnozy wzrokowej czy podjęcia działań terapeutycznych. 

Rodzice/prawni opiekunowie dziecka po badaniu, w przypadku stwierdzenia przez osobę diagnozującą  nieprawidłowości w procesie widzenia – otrzymują wykaz placówek świadczących usługi w zakresie okulistyki/optometrii – Świadczenia z zakresu okulistyki-optometrii.

Rodzice/prawni opiekunowie dziecka po badaniu specjalistycznym, w przypadku potwierdzenia nieprawidłowości w procesie widzenia – mogą  dostarczyć do placówki specjalistycznej, tj. Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, ul. Narutowicza 9 w Słupsku (sekretariat poradni czynny od 7.300-15.30) Zaświadczenia optometryczne lub okulistyczne. Na podstawie badania specjalistycznego wskazane zostaną metody i formy pracy w zakresie możliwości wzrokowych dziecka.

Wprowadzenie do warsztatu szkoleniowego: Wczesne wykrywanie zaburzeń widzenia w ramach przesiewowych badań widzenia. Poziom: podstawowy

  1. Opis warsztatu: Przedmiotem warsztatu jest poznanie procedur diagnozy wybranych parametrów procesu widzenia, nabycie umiejętności w zakresie przeprowadzenia diagnozy widzenia na poziomie podstawowym, celem wyłonienia dzieci z nieprawidłowościami widzenia i wskazanie grupy dzieci z nieprawidłowościami do pogłębionej diagnozy specjalistycznej (optometrycznej lub okulistycznej). Celem pogłębionej diagnostyki jest potwierdzenie lub wykluczenie zaburzeń procesu widzenia.
  2. Zakres:
    • Diagnoza wybranych parametrów widzenia – założenia.
    • Prezentacja i omówienie procedur badania widzenia z wykorzystaniem Karty do badania wybranych parametrów wzrokowych dzieci w wieku 6-lat oraz  pomocy diagnostycznych.
    • Przekazanie wiedzy na temat wybranych paramentów widzenia (m.in.: motoryki oczu, konwergencji, akomodacji), niezbędnej nauczycielowi do prawidłowego przeprowadzenia diagnozy widzenia.

3. Cel szkolenia (ogólny): kierunkowe wsparcie uczestnika szkolenia w działaniach diagnostycznych na rzecz wczesnego wykrywania nieprawidłowości w widzeniu oraz rozwoju funkcji wzrokowych dziecka.

4. Cel szkolenia (szczegółowy):

  • Motoryka oczu – badanie ruchów śledzących oczu pod względem utrzymania uwagi wzrokowej na bodźcu oraz badanie ruchów skokowych (sakkadowych) oczu pod względem utrzymania uwagi wzrokowej na bodźcu.
  • Pomiar punktu bliskiego konwergencji (PBK) – badanie zbieżności oczu, ocena próby pod względem zerwania w celu określenia dobrego widzenia z bliska.
  • Pomiar sprawności akomodacji – badanie zdolności do szybkiego i sprawnego wyostrzania obrazu przy przerzucaniu wzroku z daleka na bliż i odwrotnie.

5. Szkolenie prowadzi: wykwalifikowany specjalista w zakresie procesu widzenia.

6. Warsztat z wykorzystaniem pomocy:

  • Karta badania wybranych parametrów wzrokowych dzieci w wieku 6-lat – narzędzie stworzone przez zespół specjalistów ONYA® do badania przesiewowego wybranych parametrów wzrokowych, tj. ostrości widzenia, motoryki oczu, konwergencji, akomodacji, zeza.
  • Pomoce diagnostyczne: kostka fiksacyjna (para), linijka konwergencyjno-akomodacyjna, przesłonka okluzyjna, pręt fiksacyjny Wolffa, okulary z przesłonką, przesłonka piratka, flipper.

7. Program warsztatu (zarys):

Moduł 1.Wprowadzenie w tematykę warsztatu.

  • Widzenie jako proces fizyczno-psychiczny.
  • Widzenie – jako śledzenie, sakkady, konwergencja, akomodacja.

(Zakres modułu: ruchy optomotoryczne oczu (ruchy śledzące/sakkadowe); klasyfikacja ruchów oczu; konwergencja, akomodacja, fiksacja w procesie widzenia).

Moduł 2. Diagnoza wybranych parametrów widzenia.

  1. Procedura przeprowadzenia badania.
  2. Próba z wykorzystaniem karty do badania wybranych parametrów wzrokowych oraz pomocy diagnostycznych:
  • Motoryka oczu:
  • Badanie ruchów oczu – ruchy śledzące.
  • Badanie ruchów oczu – ruchy sakkadowe.
  1. Normy parametrów widzenia.
  2. Zaburzenia w/w parametrów widzenia.
  3. Objawy przy zaburzeniach.

8. Uczestnik warsztatu otrzyma:

  • Zaświadczenie udziału w szkoleniu (100% udziału w szkoleniu ze względu na wdrożenie narzędzia i procedur do badania parametrów widzenia).
  • narzędzie diagnostyczne: Karta badania wybranych parametrów wzrokowych dzieci w wieku 6-lat + Instrukcja do karty badania wybranych parametrów wzrokowych,
  • procedury badawcze do każdego parametru widzenia,
  • materiały szkoleniowe.

Wprowadzenie do warsztatu szkoleniowego: Wczesne wykrywanie zaburzeń widzenia w ramach przesiewowych badań widzenia. Poziom: rozszerzony – Zarys warsztatu_Poziom rozszerzony

Zakres działania - ruch i postawa ciała

Dzieci 5-6 letnie z publicznych placówek oświatowych (przedszkola).

→ Kampania informacyjna w zakresie ruchu i postawy ciała wśród dzieci od 5 do 6 r.ż. Placówka otrzyma materiały informacyjne na temat działań profilaktyczno-diagnostyczno-terapeutycznych (m.in.: plakat, ulotki).
→ Rodzice/prawni opiekunowie dzieci będą mogli skorzystać z oferty Centrum Rehabilitacji AVENIR w Słupsku, tj.: z bezpłatnych programów w zakresie diagnozy i rehabilitacji postawy ciała:
pilotażowy program badania oraz leczenia wad stóp dzieci (https://avenir.pl/bezplatna-diagnostyka-oraz-leczenie-wad-stop-dzieci-i-mlodziezy/);
• rehabilitacja dzieci i młodzież z płaskostopiem, problemem koślawych czy szpotawych kolan, z wadami kręgosłupa, np. skolioza.
→ Nauczyciele przedszkola (po 2 nauczycieli z każdej placówki) będą mieli możliwość skorzystania z bezpłatnego szkolenia w zakresie ruchu i postawy ciała (prowadzący – specjalista Centrum Rehabilitacji AVENIR). O zasadach naboru do szkolenia zostanie poinformowany bezpośrednio dyrektor przedszkola w chwili ogłoszenia naboru (formularz do pobrania – Formularz-zgloszeniowy-szkolenie).
→ Rodzice/prawni opiekunowie dzieci będą mogli skorzystać z bezpłatnego spotkania informacyjnego, celem zwiększenia świadomości w zakresie wad postawy i w/w programów zakresie diagnozy i rehabilitacji postawy ciała. O zasadach naboru do spotkania zostanie poinformowany bezpośrednio dyrektor przedszkola w chwili ogłoszenia naboru (formularz do pobrania – Formularz-zgloszeniowy-szkolenie ).

Skip to content
Verified by MonsterInsights